Zothlifim Logo
Loading ...

Mizoram State Law Commission chuan India danpui Article 344 (1) leh 351 tlawhchhana siam Eighth Schedule-ah Mizo ṭawng (language) hi telh a nih theihna tura hma la turin state sawrkarah an thlen dawn.

Nimin khan Mizoram State Law Commission hi an Chairman Lala Khobung-hovin a office chamber-ah an ṭhukhawm a, hetah hian India Danpui Article 344(1) leh 351 tlawhchhana siam Eighth Schedule-ah hian Assamese / Bodo / Manipuri / Nepali, adt. ṭawngte (languages) telh a nih vangin All India Service Competitive Exam hrang hrang UPSC, SSC leh State Public Service Commission huaihawt-ah subject / syllabus-ah an ṭawng a tel ve avangin nasa takin a chhâwk tih an sawi a, Eighth Schedule-ah Mizo ṭawng a la tel ve lo chu Mizoten midang an tluk lohna chhan pakhatah Law Commission chuan a ngai a, Eighth Schedule-ah Mizo ṭawng (language) hi telh a nih theihna tura hma la turin state sawrkarah thlen nise an ti a ni.

Nimina ṭhukhawm chuan ‘The Constitution (Scheduled Tribes) Order 1950 (Part III – Rules and Order under the Constitution)’-a Scheduled Tribe list-ah Mizo hnam pumpui sawina niawm taka ‘Any Mizo (Lushai) Tribe’ tih ziak chu Mizo tih awmzia chu ‘Lushai’ tihna ni awm takin a lang thei a, Lushai nilo Mizo hnahthlak dang tan Mizo zinga tel ve lo leh Mizo hian a huam ve loa inngaihna a awm thei a, harsatna neuh neuh a awm phah bawk tih sawilan a ni a, Assam-ah chuan Autonomous District chhunga Zohnahthlakte chauh recognised an ni a, Tripura leh State tam zawk leh Union Territories-ahte hian ‘Mizo’ tih hi a lang ve lo tih sawilan ni bawkin, Scheduled Tribes List State leh Union Territories-a ‘Any Mizo Tribe’ tih la tel ve lote-ah ‘Any Mizo Tribe’ hi telh vek tura hma la turin state sawrkarah thlen nise an ti bawk.

Hei bakah hian state sawrkara thu thlen tura an rel zingah Mara leh Lai hnamte chu an hnam hming dik tak zawk nia an hriat avangin an District Council hming ni ṭhin ‘Pawi’ leh ‘Lakher’ pawh ‘Lai’ leh ‘Mara’-in thlak a ni a, mahse ‘The Constitution (Scheduled Tribes) Order, 1950’-ah Pawi leh Lakher tih an la ni reng chu ‘Lai’ leh ‘Mara’ a thlak vat ni se an ti a, Chapter IX of Criminal Procedure Code (Cr.P.C.)-ah mawhphurhna (maintenance) chu Nupui, Fanaute leh Nu leh Pa-te chauh a huam a, tunlai hian Pi leh Pu (grandparents) te ngaihtuahtu mumal awm lo an awm ta zeuh zeuh tih sawilan niin, Chapter IX of Cr.P.C. huamchhunga a mawhphurhna (maintenance)-ah hian ‘Grand Father and Grand Mother’ hi telh ni se an ti bawk.

Mizorama Autonomous District Council-ahte defection (pawl pakhat aṭanga pawl danga insawn) a awm ṭhin vangin sawrkar nghet din theih loh chang a awm ṭhin a, hei hian corruption a hring thei tih sawilan niin, Autonomous Council-ten anmahni Rules siam hmanga Anti-Defection law an neih / siamte chu Dân mit atanga thlirin a dik tawk lo tih sawi a ni a, Tenth Schedule to the Constitution of India (Provisions as to disqualification on grounds of defection) chu Mizorama Autonomous District Council-ah te hman ni se an ti bawk.

The Mizo Marriage, Divorce and Inheritance of Property Act, 2014 tuna hman mekah siamṭhat leh ennawn ngaite, MHIP Gen. Hqrs. leh Central YMA aṭanga rawtna leh Autonomous District Council aṭanga thu lutte sawiho niin, ngun lehzuala zirchian chhunzawm leh tura tih a ni a, S.167 of Cr.P.C. a Magistrate te thuneihna (power), i.e. chargesheet submit hmaa Jail-a an dah theih hunchhungte pawh sawiho a ni a, hei pawh la zirchian leh ṭha tih a ni.