Zothlifim Logo
Loading ...

State –Level Expert Committee on Covid-19 Management chuan a hnuaia tarlan ang hian Covid-19 hri kai tawhte tana hriattur pawimawh thurawn an siam.

Covid vei kar 12 aia rei daihte hi post Covid syndrome emaw, long Covid emaw, chronic Covid emaw tiin an sawi mai ṭhin a. Lûng, Chuap, Thluak leh hriatna thazam, chaw káwng leh ríl etc.-te a khawih palh ve thei a, chuvangin harsatna neite chuan Doctor pan ṭhin tur a ni.

COVID dam hnua tih tur te:
• Kutsil fai ngun, Mask hman that leh midang nen inhnaihchilh loh.
• Taksa rit leh thau lutuk lo a dah.
• Thil ei dan dik/hunbi dik a ei leh taksa tana ṭha ei.
• Zû in loh.
• Zial zuk loh leh Vaihlo atanga siam ei/hmuam loh.
• Damdawi mahni thua inchawh loh, Doctor te rawn zel tur.
• COVID Vaccine hi dam aṭanga thla 3-na a lak tur a ni.
• Natna benvawn- BP sâng, Zunthlum, Thisena mâwm tam (Dyslipidemia) control that tur. Damdawi Doctor te chawh ang te nghei lova regular taka eizawm tur.
• Rilru leh ngaihtuahna tih zangkhai tur.
• Inkhawm, Bible chhiar, mahnia Pathian pawlna hun insiam tur.
• Exercise hi zângkhai deuh a lak rih tur. Nitin minute 30 chhung, kar khatah ni 5 lak ṭhin tur a ni a. A tawk chauh a exercise lak hian rilru a tihrisel a, taksa a tichak bawk.

COVID dam hnua tih rih loh tur te:
• Insawiselna (hah hma, khuh, thawhah, khawsik) nei zuite tan, heng insawiselna a reh hnu ah kar 3 a ral leh hma chuan, exercise nasa taka lak rih loh tur a ni.
• Cardiovascular exercise nasa taka tih ngai ang chite hi lung natna neite tan thla 3 chhung tih rih loh tur. Infiam mite tan pawh cardiovascular training ang chi te hi thla 3 chhung tih rih loh tur.
• Post COVID kar 3 chhunga exercise lak dan him ber chu Lûngphu san lai ber aṭanga teh a za-a 60 chin a exercise lak a him. A chhut dan tur chu, 220 aṭangin i kum zat paih la, chu ta tang chuan 60% chhut leh la. Chuta rawn chhuak aia sâng a i lûngphu tirang tur khawpin exercise lak rih loh tur a ni (MoHFW, GoI).

Entirnan, kum 50 mi tan, 220 – 50 chu 170 a ni a. 170 atanga 60% chu 102 a ni a. Exercise i lak laiin minute khat a i lungphu zat (Heart rate/Pulse rate) in 102 a pel lo tur tihna a nih chu.

US CDC chuan exercise kan lâkin, kan lûngphu (Heart rate/Pulse rate) hi kan lungphu san lai ber atanga 64% – 76% inkarah awm se an ti a. A aia sâng a awm tir khawpa exercise lak loh ni se tih a ni.

A khaikhawm nan exercise kan lak a kan hah lai ber hian kan lûngphu hi minute khatah 120 hnuai lamah dah tum rih tur a ni. Chu aia sanga dah tur khawpa nasa in exercise lak rih loh a him.

Exercise lâk laiin hengte hi an neih chuan, exercise lak an tawp vat tur a ni:
• Luak chhuak nasa leh luak
• Thawhah
• Luhai
• Thlan tla bawrh bawrh
• Áwm chhung tâwt
• Áwm chhung nâ.

Post Covid hi awm áwl leh ei tui hun a ni lova, inchhung sekrek engkim hah lutuk lovin a thawh theih a, exercise pawh hahdam rih deuh zawk in lak tur a ni. Ei tui a, awm awl lutuk hi a letlingin a hlauhawm zawk thei a ni. Hah lutuk silovin kan taksa sawizawi that tur a ni a. Thlai leh thei, taksa tana tha ei tam hun a ni. Sân zawng mila rih zawng dah tum tur a ni. Thau lutuk (overweight) a awl avangin overweight lo turin hmalak a tha.

Post COVID a harsatna tawkte tan DOCTOR pan thin tur a ni e.

(Ref. National Comprehensive Guidelines for Management of post COVID, DGHS, MoHFW, GoI., US CDC)