Zothlifim Logo
Loading ...

Supreme Court chuan nimin khan Muslim leh Hindu-ten kum za chuang ram an inchuh tawh, Ayodhya ram inchuh thubuaia a thutlukna a puang a, Court chuan Ayodhya-ah hian Hindu-te tan Ram Temple sak phalna a pe a. Hetihlai hian sawrkar laipui chu Muslim sakhaw pawl Sunni Waqf Board-te tan he khuaah vek hian mosque an sakna tur ram acre 5-a zau pe turin a ti thung.

Inrinnia thutlukna siam hi India chanchina thutlukna chhinchhiah tlak ber pawl a ni a. A ngaihtuahtu bench-ah hian Chief Justice of India Ranjan Gogoi bakah Justice SA Bobde, DY Chandrachud, Ashok Bhushan leh S Abdul Nazeer-te an awm a, Court thutlûkna hi phek sang khat chuangah ziah chhuah a ni.

SC hian Ayodhya huamchhunga ram acre 2.77 a zau chu Hindu-te hnenah a hlan a, Muslim lam hian a bul lawka ram acre nga a zau chu an chang ve thung dawn a ni. Judge panga awmna Chief Justice Ranjan Gogoi a kaihruai hian helai ram hi Hindu te kuta a hlan rualin central sawrkar chu he hmuna temple sakna tura mawhphur tur din turin a ti nghal a, sawrkar laipui hian mawhphur tur board hi thla thum chhungin a ruat fel tur a ni, a ti a. He thutlukna siam a nih kawngah Supreme Court chuan ṭanchhan engemaw zat neiin Hindu-te hi a hlan a, Court chuan he hmuna Muslim ten hmun an neihna chhan tur ṭanchhan an nei lo tiin thutlukna an siam a, a hnung lam hmun lah Hindu ho ram a ni bawk si a ni.

Supreme Court chuan Allahabad High Court thutlukna chu a dik loh thu sawiin, pawl pathum -Ram Lalla Virajman, Nirmohi Akhara leh Sunni Waqf Board te kuta hlan chu thil dik lo a ni tiin, helai hmun hi ṭhen hran chi a ni lo, an ti.

November 17-a châwl tawh mai tur Chief Justice of India Ranjan Gogoi leh judge pali dangte hian hemi chungchang hi ni 40 chhung ni tin an ngaihtuah a, India ram rorelna sang bera thu ngaihtuah rei ber a ni.

Supreme Court hian 2003 Archaeology Survey of India chu hnawl vek theih a ni lo an ti a, he hmuna Idgah hi a lo awm ngei em tih chianna atan a ṭangkai niin a sawi a. “Babri mosque hi hmun ruakah sak a ni lo a. Engemaw lo din tawhna tih a chiang,” an ti a. Court chuan, “He hmun hnuaia thil ruangam awm chu Islamic sakhua nen inzawmna a nei lo,” a ti. Hindu-te hian Ayodhya hi Lord Ram a pianna niin an ngai. An rin dan leh ngaihdanah chuan tuna mosque awmna hnuaia pindan pakhat hi Lord Ram-a piannaah an ngai. Court lam chuan, “Lord Ram hi Ayodhya-ah hian a piang ngei tih chu pawm theih a ni lo,” an tihsak thung.

Uttar Pradesh, Ayodhya hi Hindu te chuan an pathian Lord Ram-a pianna hmun niin an ngai a, Muslim te pawhin an sakhaw hmun pawimawh tak niin an sawi ve bawk a. Court chuan buaina chu sakhaw thil a nih avangin thu hmanga sawifel turin vawi tam tak a lo ngen tawh a ni.

Court thutlukna puan a nih dawn avangin sakhaw pahnihte inkarah buaina a chhuah loh nan ramchhung hmun tam takah sipai thahnem tak duty tir an ni a, hmun engemawzatah mi 4 aia tam punkhawm khapna CrPC section 144 puan a ni bawk.

Prime Minister Narendra Modi chuan Ayodhya ram inchuh thubuaia Supreme Court thutlukna chu chhinchhiah tlak a tih thu a sawi a. A thuchahah Modi chuan court thutlukna chu tu tan mah hnehna emaw tlâwmna emaw a ni lo a ti a. Mipuite chu remna, muanna leh inpumkhatna vawng tlat turin a chah a. Supreme Court thutlukna chu kawng hrang hrangin a pawimawh tih sawiin buaina engahpawh ram danpui zulzuia thurem a a pawimawhzia a tilang a ti a. He thubuaiah hian lehlam lehlam tan insawifiahna hun ṭha tawk tak pek ve ve an nih thu leh Supreme Court-in lai takin inremna a siam a. He thutlukna hian court hnathawhah mi naranten rinna an nghah ngam phah lehzual dawn a ni a ti bawk.

Ayodhya ram inchuh thubuaia Supreme Court thuremna hi political party, sakhaw pawl hrang hrang leh ram chhung kil tin aṭangin an lungawi thu dawn a ni a.Union Home Minister Amit Shah pawhin lungrual taka court thuremna siam chu a lawm thu a sawi a. Sakhua leh pawl hrang hrangte chu he thutlukna hi lungawi tak leh dam taka pawm thiam turin a ngen bawk.

Congress Party pawhin thuchhuah siamin Ayodhya casea thuremna siam a ni ta chu an lawm thu an sawi a. He thubuaia tel pawl leh sakhaw hrang hrangte chu ram danpuiin sakhaw intluktlanna a sawite leh inunauna rilru pu a remna leh muanna vawng him tlat turin an chah a ni.

Ayodha-a Ram temple leh Babri Masjid buainaa thutlukna a siam hnuah social media lamah thu dik tawk lo nasa taka thehdarh a ni zui nghal a, ‘Government new rule of communication’ tia vuah chu nimin, Pathianni aṭang khan hman ṭan a ni dawn niin tarlan a ni a, Ayodhya leh a chhevela phone leh social media dan thar an hman dan tura an thehdarh hian ngaihven a hlawh hle a. Heng an thu thehdarh-ah hian point 12 zet tarlan a ni a, hengah hian Phone hman reng reng chu record vek a ni dawn tihte, Whatsapp, Facebook, Twitter leh all social media reng reng thlithlai reng a ni dawn tihte, kan khawl hman reng reng sawrkar laipui system nen thlunzawm vek a ni tihte, Social media-a post leh video reng reng, tuna court thutlukna hawi zawnga sawrkar leh PM sawiselna awm te chu mi dang hnenah thawn chhawn loh tur tihte tarlan a ni a, social media lamah sawiselna pawh a tam nghal hle a, mahse, media lianten an chhuichian hnuah phuahchawp leh dawt a nih thu hriat nghal a ni.