Zothlifim Logo
Loading ...

appleApple thei tangkaina hi kan rawn chhuah tawh a. Mahse kan email chhiartute an pun ve zel avangin kan han chhuah nawn leh a ni.  Chubakah kan han sawi tawh angin kumin hi kan Head Quarter lam atanga thupek angin hriselna uar tura kumpuan a nih avangin keini Women’s Ministry te pawh hian hriselna lam kan han chhuah uar ve deuh dawn a ni.

Kan thupuiah lut ila. Apple thei hi henglai USAah hian thei tam ber leh tlawm ber pawl a ni a.  Chi hrang hrang tam tak an awmin mitinin hnianghnar taka ei theih a ni. A tangkaina  leh hriselna atana a thatna chu tamtak chuan in hre tho chuan ka ring.  ‘Nitin apple pum khat ei la daktawrte i hnawt bovang’  (An apple a day keeps the doctors away) an lo tih thin a ni.

Digestion, Chaw Paitawih Thuai Theih Nan a Tangkai:

Appleah hian enzyme leh fiber ni bawk, pectin an tih hi awm a. Hei hi chaw paitawih tirtu pawimawh tak a ni. Pectin hian apple kan han ei hian kan kaw chhungah hlawm (bulk) a siam a. Chu chuan ek khal leh kaw thalo te a veng thei an ti bawk. Kan chaw ei te hi kan paitawih thuai lo va kan kawchhunga a awm reng chuan natna thalo dang dang a thlenin turah (toxin) a chang thei a ni. Mi thiamte lo hriat tawhna atangin kan chawei hi kan kawchhunga a cham rei zawh poh leh pumpui leh ril cancer kan vei duh bik an ti bawk.

Lungna Leh Zeng Ven Nan:
Apple-ah hian fiber a tam a, fiber hi Mizo tawng han dah ngaihna ka hre lo va fiber tiin kan sawi mai ang a, kan chaweia thau thalo awm cholesterol  te lapuain tui a hip (sponge) ang hian a thawk a ni. Ti chuan, kan thil ei a thau tha lo, cholesterol, thisen dawt hnawh ping thei leh lungna kai chhuaktu bul ber te chu a lo hip a. Thisen lama kal lovin kan ek lamah a chhuak ta zawk thin a ni. Lungna leh lungphuchawla thihna chhan bulpui ber chu cholesterol san vang a ni fo. Tin, cholesterol a lo hniam chuan BP a lo hniam a, BP san vanga zeng (stroke) awm thei tur a veng a ni.

Cancer a Veng Thei:
Mi thiam te sawi danin kan thil ei a thau tam lutuk hi cancer siamtu hlauhawm tak an niin vawi tam an fiah tawh a ni. Kan han sawi tawh angin fiber hian kan chaweia thau tha lo, cancer siam thei a lo hip theih avang hian cancer engemaw chenah a veng thei a ni. Chubakah Laboratories hrang hranga an enchhinnaah chuan apple-a compounds thenkhat awm hian cancer cells te thanlenna a veng thei tih an hmu. Italian zirmite, (researchers) chuan nitina apple pum hnih khat ei thin te zingah, chaw kawng, rilpui, hnute leh chhul cancer vei za zelah 9-42 (9-42%) in an tlem tih an hmu.

Apple hi cancer chi hrang hrang venga a tangkaina Cornell University ten an hmuh chu hetiang hi a ni:-
1. Hnute Cancer Veng Atan:
Sazu nitina apple pakhat ei te chu hnute cancer 17% in a hniam a, nitina pathum ei te chu 39% in a hniam leh a, nitina paruk ei te chu 44% in an hnute cancer chu a veng a ni tih an hmu.

2. Rilpui (colon) Cancer  Veng Atan:
Hetah an zirnaah ve thung  chuan, sazute kha apple hawng lak khawm hlir an pe thung a. Za zela 43 (43%) in an rilpui cancer risk a hniam tih an hmu. Tin, hetia an zir rual hian an thil hmuh pakhat chu apple-a pectin awm hian rilpui cancer neih theihna (risk) nasa takin a tihniam a, tin, kan chaw paitawih thuai theihna, (digestion) atan a tangkai em em an ti bawk.

3. Thin (liver) Cancer Atan:
Thin cancer venga an hmuhchhuah ve leh thung chu, sazute apple hawng lakkhawm  an pekte khan za zelah 57 (57%) cancer risk a tlem tih an hmu.

Ruh Chak Nan a Tangkai:
French zirmite chuan  apple-a thil awm, flavanoid chi khat phlorizin an tih chuan hmeichhe thihul tawhte dan naranin ruh chaklo an nei duh hle a, engemaw chenah a tichak thei an ti. Tin, apple-ah hian mineral chikhat, boron an tih a awm a. Hei hian kan calcium ei kan ruh leh ha ten chak nan an lo hman tangkai theih nan a tanpui an ti bawk.

Zunthlum Atan a Tangkai:
Apple-a  pectin awm hian kan taksain insulin a mamawh zat a tihhniam sak thei a ni. Enchhinna hrang hranga an hmuhchhuah chu apple-a pectin awm hian kan taksaa thlum tam lutuk vengtu pawimawh insulin hi a siam tam tir thei an ti bawk. Apple-pectin hi damdawi angin a muma lei tur te an siam a, zunthlum vei thenkhatte chuan an daktawrte rawna hetiang ei te hian an nitin insulin lak zat kha nasa takin a tihniam thei tih Mayo clinic chuan an report a ni.

Apple Tangkaina Dangte:
-Vitamin A a awm a, chu chuan mit a ti tichak.
– Sodium (chi al) a awm lo va, chu chuan  thisen sang tur a veng.
– Apple medium size ah hian tui dut no khat vel a awm a, chu chuan tuihal tur a veng.

British Medical Journal ten October 1996a an report danin, Oxford University a Scientists rualin an zirhonaah chuan thei reng reng ei tam mi te zingah za zelah 24 (24%) in lungphu chawla thi an tlem a, za zela 32 (32%) in zeng an tlem a, thin, za zela21 (21%) in natna hrang hrang vanga thi an tlem bawk a ni.

A chunga kan tarlan ang hian thei ei tam mi te an hrisel bik zia, Bristish thil zirmite hmuh chhuah hi a lawmawm hle a ni. Mihring siamtu, Pathianin a thil siamte hriselna atana tha tur hrevektuin kan ei tur atana Eden huana a lopek thei leh thlai hi tunlai mithiamte hian, Science lam atanga an rawn fiah zel mai hi a ropuiin a mak a ni. A  thuk bawk si. Lalpa chu fakin awm rawh se.

Kan article titawp nan chuan Zawlnei, Ellen G. White thu ziakin lo khar ila:-
“Kan taksa te hi Krista lei tawh a ni ; chuvangin  kan duh anga tih theihna turin zalenna kan nei lo. Hriselna dan hrethiamtute zawng zawng chuan Pathian dan te hi an zawm ngei ngei tur a ni. Hriselna dan zawmna hi mi mal hna theuha ngaih tur a ni. Chutichuan, kan tana thil pawimawh chu hei hi a ni,’khawvel chin dan eng ang nge ti lovin, ‘Pathianin a chenna hmun atana min pek hi kei nin engtin nge kan enkawl ang? tih a ni zawk.”  Tihdam Rawngbawlna p. 298.

———————————-

Women’s Ministry of Mizo SDA Church

4515 Sandy Spring Drive

Burtonsville, MD 20866